Dilettant

Nokre ord har endra karakter opp gjennom historia. Eit slikt ord er framandordet dilettant. Ikkje så lett å skrive rett, men på norsk skal det altså skrivast slik. Opprinneleg eit lånord frå italiensk som tyder "person som likar kunst og musikk". (dilettare = å glede) Idag er det eit ord med negativ klang, ein som gjev seg ut for å ha kunnskap om eit emne, men som ikkje har det. Ikkje så langt unna slik eg framstår på denne bloggen. Eg er eigentleg ein som likar ord og språk, men som ikkje har den nødvendige kompetansen til å framsetje teoriar og underbyggje påstandar. Eg er ein engasjert amatør.(devoted amateur) Amateur kjem frå fransk og tyder ein som elskar noko. Amadeus tyder elska av Gud.

Eit anna ord som har gått frå nøytralt til noko negativt er ordet "idiot". Oprinneleg eit gresk ord som stod for mykje av det same som amatør. Altså ein legmann, ein utan utdanning. Det har gradvist gått over til å bety "ein som manglar viktig kunnskap om eitt eller fleire emne" til det idag står som eit skjellsord for ein som ikkje har forstand på noko som helst.

Blir ein kalla det eine eller det andre kan nokon kvar finne trøyst i at det i eldre tider har stått for noko meir nøytralt. "Reader, suppose you were an idiot. And suppose you were a member of Congress. But I repeat myself.", skriv Mark Twain i 1882. Og det fleksible "idiot savant" som er ein slags medisinsk term, tyder lærd ignorant ("belest idiot") - ein som har avgrensa evner på mange felt, men som har ei eller få ekstraordinære evner innafor heilt spesielle område.

Pedagog er også eit yrke som har hatt skiftande popularitet opp gjennom historien. Læraren, presten og lensmannen var mest sidestilte på toppen av det mest boklause bondesamfunnet i Noreg. Idag er det eit yrke på line med alle andre yrke. Elska av nokre, hata av andre. Opprinneleg eit gresk ord for ein slave som følgde ungane til skulen, og av og til hjelpte dei med leksene. Nokre meiner også delen ped har med "pes" (fot) å gjere (som i pedal), noko som tydde på at dette var folk som gjekk, og dermed ikkje eigde hestar eller annan form for transport. Men dette er usikkert. Også ordet "pedant" var eingong eit ord som rett og slett tydde lærar eller skulemeister. Idag vil vel dei færraste like å bli kalla ein pedant. (stivbeint regelryttar)