Eit gamalt uttrykk som har kome til oss frå tysk og dansk er "å stå last og brast med nokon". Ei av tydingane ein ser er " å stå saman i fåre og motgang" og denne er nok meir i tråd med opphavleg tyding, enn den andre ein kan sjå "å stå saman i medgang og motgang". På same måten som ein kan vera i tvil om "klaga og kyta" uttrykker to like eller to motsette ting, har ein det med dagens uttrykk. Vi får ta ein kikk...
Ordet last er lett å tyde, sidan det er i bruk i daglegtalen. Det er eit tysk ord som har vandra inn i Noreg, mest sannsynleg via Danmark. Vi har sideformer som "liggje nokon til last", "hastverk er lastverk", å ha laster (uheldige eller skadelege vanar), å klandre nokon ( å laste nokon) eller å tære på noko ( å belaste kontoen ). Men kva er brast?
Brast er eit dansk ord, som er tett i slekt med brest (brist). Det står for skade, skår (skår i gleda, håpet som brast), mjølka som brest når ein lagar ost og dravle. Vi kan difor slå fast at dagens uttrykk står for å halda saman i motgang, og at å halda saman i medgang og gode tider er underforstått. Å seie "stå saman i last og brast" som vi av og til møter er ikkje heilt korrekt. Uttrykket skal helst brukast slik "å stå last og brast med nokon". Det er gamaldags, og kanskje på veg ut av språket. Vi har gode alternativ, så noko stort tap er det kanskje ikkje...
Hun brast i gråt..
SvarSlett